Εξερευνήστε την Καστέλλα
Γιατί μιλάνε όλοι για την Καστέλλα; Μάθε την ιστορία της ωραιότερης συνοικίας του Πειραιά που ξεκινάει τον 19ο αιώνα, ...
Εξερευνήστε την Καστέλλα
Θα ευχηθείς να ζούσες εκεί! Στη γειτονιά που από τα ψηλότερα σημεία της αντικρύζει το Μικρολίμανο και όλη την ακτογραμμή του Πειραιά, την Αθηναϊκή Ριβιέρα, τον απέραντο θαλασσινό ορίζοντα. Που είναι διάσπαρτη με επαύλεις του 19ου αιώνα με νεοκλασικά και εκλεκτικιστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Που ευωδιάζει από τα λουλούδια στις αυλές. Που τα σκαλιά της στολίζουν ανθισμένες μπουκαμβίλιες, γαζίες, νεραντζιές και στην κορυφή της βρίσκεται το Βεάκειο, με την μοναδική πανοραμική θέα, και η εκκλησία του Προφήτη Ηλία με το άλσος της.
Που είναι τελικά η πιο όμορφη συνοικία του Πειραιά. Και η πιο φωτογενής!
Κάθε βόλτα στην Καστέλλα είναι και μια μοναδική εμπειρία.
Η σπάνια «προίκα» της Καστέλλας. Τον 19ο αιώνα, πλούσιοι αστοί, έμποροι, τραπεζίτες, πολιτικοί -όχι μόνο από τον Πειραιά αλλά και από την Αθήνα για παραθερισμό- επέλεξαν, λοιπόν, την όμορφη αυτή περιοχή. Τα μέγαρά τους έγιναν σύμβολα πλούτου και ισχύος και η περιοχή θεωρήθηκε τόπος των προνομιούχων. Κτίστηκαν με τρόπο αριστοτεχνικό, σε σημεία με μεγάλες κλίσεις ώστε να έχουν ανεμπόδιστη θέα. Ανάμεσά τους ξεχώριζαν η οικία του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, η έπαυλη-πύργος Οριγώνη, τα καστρόσπιτα στην Παυσιλύπου, η αλλοτινή έπαυλη του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, η έπαυλη Παπαηλιού. Όπως θα δείτε σε παλιές φωτογραφίες, ένα εντυπωσιακό «μέτωπο» νεοκλασικών μεγάρων υπήρχε (και διατηρείται εν μέρει) στη συμβολή της Βασιλέως Παύλου με την Καραγεώργη Σερβίας.
«Η Συνοικία του Τσίλλερ». Το 1875 ανακάλυψε την Καστέλλα και ο φημισμένος Γερμανός αρχιτέκτονας Έρνεστ Τσίλλερ, την «υπογραφή» του οποίου έχουν 600 κτίρια σε όλη την Ελλάδα, και ως το 1877 έκτισε τη «Συνοικία Επαύλεων», ή «Συνοικία του Τσίλλερ», με κομψές παραθεριστικές κατοικίες. Το 1879 σε αυτές έμειναν, εκτός από τον ίδιο, εξέχουσες προσωπικότητες όπως ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ με τη βασίλισσα Όλγα, οι οικογένειες Μπενάκη και Χορν. Η Πηνελόπη Δέλτα, μέλος της οικογένειας Μπενάκη, μάλιστα, έχει περιγράψει τη ζωή στην Καστάλλα του 1879. Το 1894 ο αρχιτέκτονας σχεδίασε και δυο νεοκλασικά κτίρια για τον αλευροβιομήχανο Π. Πατσιάδη. Μπορείτε να θαυμάσετε το δεύτερο στη γωνία της πλατείας Αλεξάνδρας με την Ακτή Π. Κουντουριώτου.
Δυο λόγια για την ιστορία της.
Flash back στα αρχαία χρόνια. Το 403 π.Χ.. στον λόφο της Μουνιχίας (σημερινής Καστέλλας) συγκεντρώνονται οι δημοκρατικοί με την ηγεσία του Θρασύβουλου, πολεμούν εναντίον των Τριάκοντα Τυράννων, νικάνε και βοηθούν έτσι στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Αθήνα.
Αρκετούς αιώνες αργότερα, στη διάρκεια των μαχών του 1821, όταν ο Κιουταχής (Μεχμέτ Ρεσίτ Πασάς, Οθωμανός στρατηγός που αργότερα έγινε Μέγας Βεζίρης) με τα στρατεύματά του πολιορκούν την Αθήνα, εδώ θα οχυρωθούν οι Έλληνες με αρχηγό τον Γ. Καραϊσκάκη και θα τρέψουν τους Τουρκαλβανούς σε άτακτη υποχώρηση. Σημαντικό ρόλο θα παίξουν τα κανόνια που ήταν στημένα στον λόφο και η υποστήριξη του πυροβολικού των πλοίων στο λιμάνι της Μουνιχίας. Από τότε θεωρείται ότι ο λόφος βαφτίστηκε Καστέλλια (μικρά φρούρια) και αργότερα Καστέλλα. Το 1852 καταγράφονται από τον φρούραρχο Πειραιά τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης στην κορυφή και Διονυσιακού Θεάτρου στα ΒΔ.
Το 1869 Κρήτες πρόσφυγες θα εποικήσουν τον λόφο που θα ονομαστεί Kρητικά (ένα άλλο όνομα ήταν συνοικία Δεξαμενής, λόγω της δεξαμενής που υπήρχε για την ύδρευση της πόλης). Στο επίνειό της, που από το 1821 και μετά ονομαζόταν Τουρκολίμανο, οι Μικρασιάτες πρόσφυγες θα στήσουν τα φτωχόσπιτά τους. Ο συνδυασμός αυτής της εικόνας με τα μεγαλοπρεπή μέγαρα που άρχισαν να εμφανίζονται στον λόφο, η φτώχεια με τον πλούτο που συνυπήρξαν, ήταν ένα από τα παράδοξα της εποχής.
Ατμόσφαιρα Belle Epoque
Tο 1874 ο Γάλλος διπλωμάτης Henry Belle περιέγραψε σκηνές από την Καστέλλα της εποχής. Χοροεσπερίδες στα κομψά σαλόνια, κυρίες με Παριζιάνικες τουαλέτες, πολιτικούς, ένστολους αξιωματικούς, ορχήστρες, φιλολογικές συζητήσεις. Οι φωταψίες έκαναν τα μέγαρα να μοιάζουν με λαμπερούς φάρους αν τα αντίκρυζες από τη θάλασσα...
Στα τέλη του 20ου αιώνα η όμορφη συνοικία ξαναζωντάνεψε με αναστηλώσεις και συντηρήσεις αρκετών μεγάρων που διατηρούνται ανάμεσα σε σύγχρονα κτίσματα.
Πληροφορίες…
Έως το 1926 στην κορυφή του λόφου του Προφήτη Ηλία ήταν ορατό το άνοιγμα του φυσικού σπηλαίου της Αρετούσας (ή Αρέθουσας). Θεωρείται ότι από εκεί αντλούσαν νερό οι Μινύες, οι προϊστορικοί κάτοικοι της περιοχής. Η είσοδός του καλύφθηκε όταν κατασκευάστηκε η οδός Ρήγα Φεραίου.
Στο γνωστό μυθιστόρημα του συγγραφέα Μ. Καραγάτση «Γιούγκερμαν», ο ήρωας αποβιβάζεται στην Καστέλλα και ο συγγραφέας περιγράφει με δηκτικό τρόπο τη ζωή των μεγαλοαστών.
Ο διάσημος Έλληνας ζωγράφος του 20ου αιώνα Γιάννης Τσαρούχης ανέφερε για την Καστέλλα: «Υπήρχαν τα αστικά σπίτια, τα οποία ήταν όμορφα και τακτικά και υπήρχε ο λαϊκός κόσμος, ο οποίος ζούσε πολύ απλά, πολύ φτωχικά». Όταν είδε σε ένα γαλλικό βιβλίο την εικόνα ενός τοπίου του Claude Lorrain, αναρωτήθηκε μήπως ήταν ο Πειραιάς.
Το 1965 ο εφοπλιστής Αριστοτέλης Ωνάσης συναντήθηκε με τον πρίγκιπα Ρενιέ Γ΄ του Μονακό, με σκοπό να συζητήσουν για την ανάπλαση της Καστέλλας στα πρότυπα του Μόντε Κάρλο, όμως το σχέδιο δεν προχώρησε.
Τοποθεσία
Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη. Δείτε στον χάρτη.
