Το μνημείο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου ...
Το μνημείο της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και πλατεία Αλεξάνδρας
Με το κινητό στο χέρι περιστρέφεσαι και κάνεις λήψη 360 μοιρών στη θέα από την χερσόνησο με την πλατεία Αλεξάνδρας. Θέα απρόσκοπτη. Προς τη Φρεαττύδα, τη μαρίνα Ζέας, το Πασαλιμάνι και την ανοιχτή θάλασσα. Ένας μικρός χάρτης της ακτογραμμής απέναντί σου, με σκάφη που καθρεφτίζονται στο νερό, ζωντανεύει από τον κόσμο και τα αυτοκίνητα που περνούν αδιάκοπα. Στο δειλινό, τα χρώματα του ορίζοντα και ο φωτισμός της πόλης κάνουν κάθε φωτογραφία και κάθε ανάμνηση, αξεπέραστες. Τόσο, που θέλεις να ξαναπάς και πολλά άλλα απογεύματα.
Αυτή δεν είναι μόνο μια από τις ωραιότερες πλατείες του Πειραιά, στολισμένη με ψηλούς φοίνικες, με παγκάκια για ξεκούραση και καφέ. Είναι και ένα σημείο μνήμης.
Το εμβληματικό μοντέρνο μνημείο που υψώνεται στο κέντρο της, η εντυπωσιακή αψίδα με τον τίτλο «Πυρρίχιο Πέταγμα», είναι αφιερωμένο στη μνήμη των 353.000 Ελλήνων του Πόντου, θυμάτων της Γενοκτονίας.
Βρίσκεται εδώ από το 2017. Είναι κατασκευασμένο από ανοξείδωτο χάλυβα και έχει λεπτομέρειες από ορείχαλκο. Το αποτελούν 17 γλυπτικές συνθέσεις και στην κάτω πλευρά υπάρχει κυκλικός «βωμός» με τα ονόματα των χαμένων πατρίδων του Πόντου.
Το τρισδιάστατο μνημείο που φιλοτέχνησε ο εικαστικός Παναγιώτης Τανιμανίδης, όπως και τα έργα ανάπλασης της πλατείας, χρηματοδότησε ο Πρόεδρος του ποδοσφαιρικού τμήματος του Ολυμπιακού Σ.Φ.Π., κ. Ευάγγελος Μαρινάκης.
Το γλυπτό έχει πολλούς συμβολισμούς. Όπως είπε ο ίδιος ο δημιουργός του: «εξωτερικά είναι ένα “αθαλασσοδιάβατο” κύμα που σηκώθηκε ξερίζωσε και πέταξε από τη μια πατρίδα στην άλλη τον Ελληνισμό του Πόντου. Το μέσα γλυπτό είναι η ανυπεράσπιστη διαδρομή που κάνει ένα προσφυγοπούλι από τον Πόντο στη νέα του πατρίδα να ζήσει και να μεταφυτέψει το “είναι” τόσων αιώνων… Είναι μια σκυταλοδρομία 17 γλυπτικών συνθέσεων “πνιγμένων” μες το κύμα».
Η Γενοκτονία των Ποντίων
Η Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου θυμίζει σε όλους μια τραγική στιγμή του Ελληνισμού. Στις 19 Μαΐου του 1919 ο Τούρκος εθνικιστής αξιωματικός Μουσταφά Κεμάλ (στη συνέχεια Ατατούρκ-πατέρας των Τούρκων) θα ταξιδέψει στη Σαμψούντα του Πόντου, θα κηρύξει ανταρσία κατά της επίσημης Οθωμανικής Αρχής και θα φτιάξει δικό του στρατό. Με σφαγές, εκτοπισμούς πληθυσμών, βασανισμούς και εκτελέσεις ξεκινάει η επόμενη φάση της εξόντωσης των Ελλήνων της Βόρειας Μικράς Ασίας και, παράλληλα, η οργάνωση των μαχών κατά του ελληνικού στρατού που είχε καταλάβει τη Σμύρνη πριν από λίγο καιρό.
Η καταστροφή της πόλης, το 1922, θα οδηγήσει στο τεράστιο προσφυγικό κύμα του 1922 προς την Ελλάδα. Πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν και στον Πειραιά επηρέασαν τη φυσιογνωμία και τον πολιτισμό του.
Στις 24 Φεβρουαρίου του 1994 η Ελληνική Βουλή ψήφισε την καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Η δημιουργία της πλατείας Αλεξάνδρας
Η χερσόνησος όπου βρίσκεται η σημερινή πλατεία, διαμορφώθηκε με φυσικό τρόπο και ως τα μέσα του 19ου αιώνα ήταν απλώς ένα ακρωτήριο, μακριά από το τότε κέντρο της πόλης. Μεταξύ του 1886-90, όταν έγιναν έργα και τείχος αντιστήριξης στην παραλιακή γραμμή της Ζέας ως το Νέο Φάληρο, διαμορφώθηκε και η πλατεία αυτή. Την είχαν ονομάσει πλατεία ακρωτηρίου Μουνιχίας, ή πλατεία Τσίλλερ επειδή από πάνω στην Καστέλλα ο γνωστός αρχιτέκτονας είχε κτίσει τη συνοικία που πήρε το όνομά του.
Το 1892 της έδωσαν το όνομα της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας, κόρης του βασιλιά Γεωργίου και της βασίλισσας Όλγας, που έγινε Μεγάλη Δούκισσα της Ρωσίας μετά το γάμο της με τον Μέγα Δούκα Παύλο Αλεξάνδροβιτς. Είχε πεθάνει στις 5 Ιουνίου το 1891, σε ηλικία 21 χρονών. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον Τύπο της εποχής, μεταξύ 1900-1920 στην πλατεία υπήρχε το ομώνυμο ζυθοπωλείο-ζαχαροπλαστείο όπου οργανώνονταν και υπαίθριες μουσικές βραδιές. Συνεχίστηκαν έως και πριν από την έναρξη του Β’ Παγκόσμιου πολέμου.
Μέχρι το 2017 στο κέντρο της πλατείας υψωνόταν ένα μνημείο που συμβόλιζε τον Ολυμπιακό Πυρσό.
Πληροφορίες...
Για να πάτε στην πλατεία (με τα πόδια μόνο) θα στρίψετε από την Ακτή Κουντουριώτου.
Σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται κάτω από την πλατεία στεγάζονται τα γραφεία του ποδοσφαιρικού τμήματος του Ολυμπιακού.
Τοποθεσία
Βρείτε τον προορισμό στον παρακάτω διαδραστικό χάρτη. Δείτε στον χάρτη.
